Alergie to schorzenia immunologiczne, które dotykają coraz większej liczby osób na świecie. Powstają w wyniku nadwrażliwości organizmu na określone substancje, które w normalnych warunkach są nieszkodliwe. W odpowiedzi na kontakt z alergenem organizm uruchamia mechanizmy obronne, prowadzące do pojawienia się objawów alergicznych. Alergeny mogą pochodzić z otoczenia, żywności, a nawet niektórych leków.
Czasami reakcje alergiczne nie są wynikiem bezpośredniego kontaktu z danym alergenem, lecz efektem reakcji krzyżowych, które mogą powodować nieoczekiwane dolegliwości.
Czym są alergeny?
Alergeny to substancje, które wywołują nieprawidłową reakcję układu odpornościowego u osób uczulonych. Najczęściej są to białka lub glikoproteiny, które organizm alergika błędnie rozpoznaje jako zagrożenie. W efekcie układ immunologiczny uruchamia reakcję alergiczną prowadzącą do różnych objawów, takich jak wysypka, obrzęk, duszności czy nawet groźna dla życia anafilaksja.
Na czym polegają reakcje krzyżowe?
Reakcja krzyżowa to zjawisko, w którym układ odpornościowy mylnie rozpoznaje dwa różne alergeny jako podobne i wywołuje na nie reakcję alergiczną. Dochodzi do tego, ponieważ alergeny zawierają białka o zbliżonej budowie, które organizm traktuje jako identyczne lub bardzo podobne. W efekcie osoba uczulona na jeden alergen może wykazywać reakcję alergiczną na inne substancje, mimo że nigdy wcześniej nie miała z nimi kontaktu.
Mechanizm reakcji krzyżowych
Białka alergenne posiadają epitopy – fragmenty antygenu, łączące się bezpośrednio z przeciwciałem. Reakcje krzyżowe wynikają z obecności w różnych alergenach podobnych struktur białkowych (konformacyjnych i strukturalnych) – są to między innymi profiliny, Bet v 1 czy tropomiozyna. To właśnie te białka są rozpoznawane przez przeciwciała IgE, co prowadzi do wystąpienia reakcji alergicznej.
Reakcje krzyżowe występują szczególnie często wśród osób uczulonych na pyłki roślin, roztocza kurzu domowego czy owoce morza. Przykładowo osoby uczulone na pyłek brzozy (Bet v 1) mogą reagować na jabłka, orzechy laskowe czy seler, co określa się jako zespół alergii jamy ustnej (OAS – Oral Allergy Syndrome). Podobnie osoby uczulone na roztocza mogą doświadczać reakcji alergicznych po spożyciu skorupiaków, ponieważ zawierają one tropomiozynę, białko homologiczne do tego występującego u roztoczy.
Zrozumienie mechanizmu reakcji alergicznych i krzyżowych pozwala skuteczniej unikać objawów i poprawić jakość życia osób uczulonych.
Laboratorium J.S. Hamilton Poland Sp. z o.o. specjalizuje się w badaniu alergenów pokarmowych występujących w żywności oraz na liniach produkcyjnych. W swoich analizach korzystamy z nowoczesnych metod, takich jak immunoenzymatyczne oznaczanie białek oraz detekcja DNA techniką real-time PCR, co gwarantuje wysoką precyzję wyników. Nasze laboratorium wykonuje zarówno jakościowe, jak i ilościowe testy alergenów w produktach spożywczych, wymazach i popłuczynach dbając tym samym o bezpieczeństwo żywności. Reakcje krzyżowe występują, gdy obecny w produkcie składnik ma strukturę zbliżoną do oznaczanego alergenu, co może skutkować wynikiem fałszywie pozytywnym. Na każdym sprawozdaniu jest umieszczona informacja o możliwych reakcjach krzyżowych dla oznaczanego alergenu.
W przypadku pytań lub wątpliwości Eksperci J.S. Hamilton pozostają do Państwa dyspozycji.