Od tysięcy lat człowiek udomawia różne gatunki zwierząt, zarówno te pełniące funkcje użytkowe, jak i towarzyszące mu na co dzień. Wśród najbardziej popularnych zwierząt domowych niezmiennie dominują psy i koty, ale coraz więcej osób decyduje się również na ptaki ozdobne, małe ssaki (w tym gryzonie), ryby akwariowe, a także zwierzęta terraryjne, takie jak gady, płazy czy bezkręgowce. Z danych Europejskiej Federacji Producentów Karmy dla Zwierząt Domowych (FEDIAF) opublikowanych w 2024 roku wynika, że w 2022 r. w Europie mieszkało ok. 129 mln kotów i 106 mln psów. W Polsce liczba ta wynosiła ponad 7 mln i 8 mln FEDIAF od lat promuje odpowiedzialną opiekę nad zwierzętami, troskę o ich dobrostan i rolę społeczną, a także działania zgodne z zasadami zrównoważonego rozwoju.
Psy i koty – od pomocników do członków rodziny
Kiedyś psy i koty miały przede wszystkim znaczenie praktyczne, pilnowały domostw lub pomagały w zwalczaniu szkodników. Dziś ich rola jest zupełnie inna. Zwierzęta domowe stały się integralną częścią rodzin, a opiekunowie poświęcają im coraz więcej uwagi, czasu i środków. Największe znaczenie przypisuje się obecnie trosce o zdrowie i prawidłowe żywienie czworonogów, co przekłada się na wzrost świadomości konsumentów i dynamiczny rozwój rynku karm.
Wzrost świadomości opiekunów i rozwój rynku karm
Zmieniające się nawyki właścicieli zwierząt sprawiają, że rynek karm przechodzi prawdziwą transformację. Coraz częściej wybierane są produkty wysokiej jakości – dobrze zbilansowane, dostosowane do indywidualnych potrzeb psów i kotów. Intensywne tempo życia również wpływa na popularność gotowych karm, które zastępują samodzielnie przygotowywane posiłki. W efekcie branża produktów dla zwierząt rozwija się w imponującym tempie, a prognozy wskazują, że będzie to jeden z najbardziej dynamicznie rosnących segmentów rynku dóbr codziennego użytku.
Dla wielu konsumentów karma nie jest już zwykłym produktem, lecz inwestycją w zdrowie i dobre samopoczucie ich pupili. Szczególnie szybko rozwija się segment premium i superpremium, gdzie priorytetem są składniki najwyższej jakości, transparentne receptury i precyzyjne dopasowanie do potrzeb zwierząt. Rosnącą popularnością cieszą się również karmy wysokobiałkowe oraz inspirowane dietami typu „human grade”. Jednocześnie obserwuje się wzrost zainteresowania karmami specjalistycznymi – weterynaryjnymi, wspierającymi odporność, a także dopasowanymi do wieku czy trybu życia zwierzęcia.
Czym jest karma dla zwierząt domowych?
Karma dla zwierząt domowych to rodzaj paszy przeznaczonej do żywienia zwierząt towarzyszących człowiekowi. Zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 767/2009 z 13 lipca 2009 r. dotyczącym wprowadzania na rynek i stosowania pasz, termin „zwierzęta domowe” odnosi się do gatunków, które nie są wykorzystywane w produkcji żywności, a utrzymywane są przez człowieka i nie stanowią pożywienia we Wspólnocie. W przewodnikach FEDIAF doprecyzowano tę definicję, uwzględniając różnice kulturowe i wskazując gatunki zaliczane do zwierząt domowych. Do karm zalicza się również gryzaki dla psów, produkowane z produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego lub ich pochodnych.
FEDIAF – wytyczne i wsparcie dla producentów karm
Produkcja oraz dystrybucja karm dla zwierząt domowych podlegają ścisłym regulacjom prawnym związanym z jakością i bezpieczeństwem pasz. Cały proces znajduje się pod kontrolą inspekcji weterynaryjnej. Europejska Federacja Producentów Karmy dla Zwierząt Domowych opracowała liczne wytyczne i przewodniki, które wspierają producentów w spełnianiu obowiązujących wymagań. Dokumenty te dostępne są w języku angielskim na stronie FEDIAF oraz w wersji polskiej na stronach Głównego Inspektoratu Weterynarii i Polskiego Stowarzyszenia Producentów Karmy dla Zwierząt Domowych (POLKARMA), będącego członkiem FEDIAF.
Do najważniejszych dokumentów należą m.in.:
- Kodeks FEDIAF dobrej praktyki w zakresie produkcji bezpiecznej karmy dla zwierząt domowych – stanowi narzędzie wspierające producentów w tworzeniu systemów zarządzania bezpieczeństwem i higieną procesu produkcji;
- Kodeks dobrej praktyki znakowania karm dla zwierząt domowych – wyjaśnia zasady etykietowania i interpretacji przepisów, zawiera przykłady oraz określa dopuszczalne różnice między wartościami deklarowanymi na etykiecie a wynikami analiz laboratoryjnych;
- Wytyczne żywieniowe dla pełnoporcjowych i uzupełniających karm dla psów i kotów – przedstawiają zalecane poziomy składników odżywczych, takich jak białko, tłuszcz, aminokwasy, witaminy czy minerały, z podziałem na wiek i gatunek zwierzęcia, a także ich maksymalne dopuszczalne wartości;
- Stanowisko Doradczej Rady Naukowej FEDIAF dotyczące węglowodanów – określa ich znaczenie w diecie zwierząt oraz korzyści wynikające z ich spożywania;
- Wytyczne żywieniowe dla królików domowych – zawierają rekomendacje dotyczące wartości odżywczych karm w zależności od wieku zwierzęcia.
Badania pasz w Laboratorium J.S. Hamilton Poland Sp. z o.o.
Laboratorium J.S. Hamilton Poland Sp. z o.o. realizuje kompleksowe analizy karm dla zwierząt domowych w zakresie składników deklarowanych na etykietach, obejmujące m.in. oznaczenie wilgotności, zawartości białka, tłuszczu, popiołu, włókna surowego oraz popiołu nierozpuszczalnego w kwasie solnym. Dodatkowo określane są składniki mineralne, takie jak wapń, sód i fosfor, wymagane na opakowaniach mieszanek mineralnych oraz dodatków paszowych, np. witamin i mikroelementów.
W laboratorium analizowane są również inne parametry, takie jak profil aminokwasowy czy skład kwasów tłuszczowych. Do badań wykorzystywane są różne techniki analityczne – m.in. metody wagowe, miareczkowe, spektrometryczne i chromatograficzne. Laboratorium dokonuje także oceny zgodności uzyskanych wyników z obowiązującymi przepisami prawa oraz zaleceniami FEDIAF, co pozwala na rzetelną weryfikację jakości i bezpieczeństwa karm dostępnych na rynku.
W przypadku pytań lub wątpliwości Eksperci J.S. Hamilton pozostają do Państwa dyspozycji.