To już trzecia, a zarazem ostatnia część naszego cyklu poświęconego zmianom w normach NDP, jeśli nie widzieliście jeszcze poprzednich publikacji – zachęcamy do przeczytania części pierwszej oraz drugiej.
Substancje czynne są wycofywane lub ich zatwierdzenia nie są odnawiane, gdy nie spełniają aktualnych kryteriów bezpieczeństwa lub jakości ustanawianych przez prawo UE.
Wycofywanie substancji czynnych to rezultat ciągłej oceny naukowej i prawnej, której celem jest zapewnienie maksymalnego poziomu ochrony zdrowia ludzi, zwierząt i środowiska. Decyzje o nieodnowieniu zatwierdzenia są podejmowane zarówno w oparciu o nowe wyniki badań, jak i o niespełnienie wymogów proceduralnych przez producentów.
Substancje czynne wycofane w 2024 roku
| Substancja czynna | Zakaz stosowania od | Zastosowanie | Powód cofnięcia zatwierdzenia |
| Ipkonazol | 29.02.2024 | Ochrona zbóż | – długoterminowe ryzyko dla ptaków ziarnożernych
– substancja działającą szkodliwie na rozrodczość |
| Dimoksystrobina | 31.07.2024 | Ochrona zbóż (rzepak) | – zanieczyszczenie wód gruntowych istotnymi toksykologicznie metabolitami dimoksystrobiny |
| Klofentezyna | 11.11.2024 | Zwalczanie jaj i larw przędziorków w uprawach sadowniczych | – właściwości zaburzające funkcjonowanie układu hormonalnego
– długoterminowe ryzyko dla ptaków i dzikich ssaków |
| Triflusulfuron-metylu | 20.08.2024 | Ochrona chwastobójcza buraka cukrowego | – zanieczyszczenie wód podziemnych istotnymi toksykologicznie
metabolitami trisulfuronu – właściwości zaburzające funkcjonowanie układu hormonalnego |
| Metiram | 28.11.2024 | Ochrona ziemniaków i jabłoni | – właściwości zaburzające funkcjonowanie układu hormonalnego
– ryzyko dla organizmów wodnych i w odniesieniu do stawonogów – wysokie ryzyko narażenia operatora, osób postronnych i mieszkańców |
| S-metolachlor | 23.07.2024 | Zwalczanie chwastów jednoliściennych (kukurydza) | – zanieczyszczenie wód gruntowych i ryzyko dla wód pitnych
– ryzyko zatrucia wtórnego ssaków żywiących się dżdżownicami |
| Bentiawalikarb | 13.12.2024 | Fungicyd stosowany w uprawie ziemniaków i pomidorów | – substancja rakotwórcza
– właściwości zaburzające funkcjonowanie układu hormonalnego |
| Abamektyna* zezwolenie do 31.03.2038 |
01.04.2024 → jedynie do zwalczania szkodników w szklarniach stałych |
Insektycyd | Zezwala się wyłącznie na zastosowania, które umożliwiają kontrolowaną wymianę materiału i energii z otoczeniem i zapobiegają uwalnianiu środków ochrony roślin do środowiska. |
* Abamektyna – jej stosowanie w rolnictwie zostało mocno ograniczone. Zgodnie z wytycznymi Komisji Europejskiej od 1 kwietnia 2024 związek ten może być stosowany jedynie do zwalczania szkodników w szklarniach stałych.
Substancje czynne wycofane w 2025 roku
| Substancja czynna | Zakaz stosowania od | Zastosowanie | Powód cofnięcia zatwierdzenia |
| Metrybuzyna | 24.11.2025 | Zwalczanie chwastów jedno- i dwuliściennych (ziemniaki, soja, pomidory i zboża) | – właściwości zaburzające funkcjonowanie układu hormonalnego
– wysokie ryzyko narażenia osób postronnych i mieszkańców – ryzyko dla pszczół |
| Tritosulfuron | 07.11.2025 | Zwalczanie chwastów w zbożach | – wnioskodawca → wycofanie wniosku o odnowienie zatwierdzenia |
| Mepanipirym | 20.05.2025 | Fungicyd stosowany w uprawie truskawek | – właściwości zaburzające funkcjonowanie układu hormonalnego
– długoterminowe ryzyko dla dzikich ssaków |
| Dimetomorf | 20.05.2025 | Fungicyd do ochrony roślin z rodzin psiankowatych, liliowatych (cebulowych), dyniowatych oraz winorośli | – substancja działającą szkodliwie na rozrodczość
– właściwości zaburzające funkcjonowanie układu hormonalnego |
Wygaśnięcie zezwoleń w 2025 roku
Firmy chemiczne muszą złożyć wniosek o odnowienie zatwierdzenia swojej substancji czynnej do władz UE. Jeśli tego nie zrobią, zezwolenie na daną substancję czynną w UE automatycznie wygaśnie w określonym terminie. W poniższej tabeli przedstawiono substancje aktywne, których zatwierdzenie wygaśnie w najbliższym czasie z powodu braku złożenia wniosku o odnowienie lub wycofania wniosku o odnowienie.
| Substancja czynna | Zakaz stosowania od | Zastosowanie |
| Spirotetramat | 31.10.2025 | Insektycyd stosowany w ochronie uprawy truskawek, porzeczek, agrestu, borówek, ziemniaków, marchwi |
| Penflufen | 31.05.2025 | Fungicyd do zaprawiania bruzd na nasionach ziemniaków oraz nasion lucerny, zbóż, warzyw, roślin strączkowych i nasion oleistych |
| Pyridalyl | 30.06.2025 | Insektycyd stosowany w ochronie drzew i krzewów ozdobnych oraz bawełny |
| Spinetoram | 30.06.2025 | Insektycyd stosowany w ochronie jabłoni i gruszy |
| Chromafenozyd | 31.03.2025 | Insektycyd stosowany w ochronie jabłoni i gruszy, truskawek, wiśni, ryżu, kapusty, sałaty, herbaty, buraków cukrowych, roślin ozdobnych, bawełny |
| Meptyldinokap | 31.03.2025 | Fungicyd stosowany w ochronie dyniowatych, owoców (jabłka, gruszki, brzoskwinie, śliwki, truskawki, winogrona) |
Odnowienia i przedłużenia zatwierdzeń pestycydów w 2025 roku
W ostatnim czasie UE odnowiła zatwierdzenie chlorku mepikwatu do dnia 29 lutego 2040 r. (Rozporządzenie Wykonawcze Komisji (UE) 2025/150 z dnia 29 stycznia 2025 r.).
Jeśli wniosek o odnowienie nie może zostać w pełni oceniony przed datą wygaśnięcia, zatwierdzenie może zostać przedłużone, aby umożliwić zakończenie oceny. W związku z tym, do tej pory w 2025 roku UE przedłużyła zatwierdzenia substancji wymienionych w poniższej tabeli. Jeżeli ocena odnowienia zostanie zakończona przed upływem przedłużonego terminu, Komisja wydaje decyzję o nieodnowieniu/odnowieniu zatwierdzenia w najwcześniejszym możliwym terminie. W przypadku decyzji o nieprzedłużeniu zatwierdzenia, udzielone wcześniej przedłużenie traci moc. Być może niektóre z poniższych substancji czynnych nie zostaną dopuszczone do dalszego użycia.
Przedłużenie zatwierdzenia w 2025 roku
| Substancja czynna | Zastosowanie substancji czynnej śor zgodnie z wykazem MRiRW | Przedłużenie zatwierdzenia do |
| Milbemektyna | porzeczka, jeżyna, borówka, malina, żurawina, agrest, truskawka, grusza, jabłoń, chmiel | 31.05.2026 |
| Pirymetanil | truskawka, malina, jeżyna, porzeczka, borówka, agrest, winorośl, jabłoń, grusza, groch, marchew, cukinia, pomidor, papryka, cebula, dynia | 30.06.2026 |
| Formetanat | pomidor, oberżyna, rośliny ozdobne | 30.09.2026 |
| Penmedifam | brak | 30.09.2026 |
| Cyprodynil | truskawka, malina, jeżyna, porzeczka, borówka, żurawina, jabłoń, wiśnia, grusza, pomidor, marchew, seler, cebula, sałata, fasola szparagowa | 31.10.2026 |
| Dichlorprop-P | brak | 31.10.2026 |
| Fosetyl | jabłoń, grusza, pomidor, ogórek, papryka, kapusta, rośliny ozdobne, tytoń | 31.10.2026 |
| Pirymikarb | jabłoń, kapusta, pszenica, jęczmień | 31.10.2026 |
| Spinosad | borówka, agrest, porzeczka, żurawina, truskawka, malina, jeżyna, ziemniak, kapusta, kalafior, brokuł, pomidor, ogórek, cebula, czosnek, por | 31.10.2026 |
| Halosulfuron metylowy | brak | 15.11.2026 |
| Tritikonazol | kukurydza, pszenica, jęczmień, żyto, owies, pszenżyto, rośliny ozdobne | 31.01.2027 |
| Ziram | kukurydza | 31.01.2027 |
| Imazamoks | groch, soja, bób, bobik, lucerna, koniczyna, rzepak, słonecznik | 30.06.2027 |
| Pyriofenon | pszenica, jęczmień, pszenżyto | 30.06.2027 |
| Benalaksyl-M | brak | 30.09.2027 |
| Pyroksulam | pszenica, żyto | 30.09.2027 |
W przypadku pytań lub wątpliwości Eksperci J.S. Hamilton pozostają do Państwa dyspozycji.